Dermatozy endokrynne psów – wybrane jednostki najczęściej spotykane w praktyce klinicznej

Dermatozy związane z hormonami płciowymi

Hormony płciowe są hormonami steroidowymi powstającymi z przemiany cholesterolu w gonadach i warstwie siatkowatej nadnerczy.

Dermatozy związane z hormonami płciowymi spotykamy zdecydowanie rzadziej niż te opisane wcześniej. Interpretacja badań laboratoryjnych związanych z hormonami płciowymi bywa bardzo problematyczna. Stężenie hormonów we krwi jest zależne od cyklu płciowego, pór roku lub może zmieniać się nawet w obrębie doby i nie musi równać się stężeniu w tkance docelowej. Każdy hormon ma swoje metabolity, mają różną aktywność wobec receptorów. Wywierany przez hormon efekt zależy również od ilości i rozmieszczenia receptorów.

Estrogeny obecne u samic i samców produkowane są odpowiednio przez pęcherzyki jajnikowe, komórki Sertoliego i Leydiga (śródmiąższowe) jąder oraz przez komórki warstwy siatkowatej nadnerczy. Dodatkowo mogą być wytwarzane poprzez konwersję androgenów na obwodzie. Główne formy to: estron, estradiol i estriol – mają one różną aktywność, podobnie jak ich metabolity.

Hiperestrogenizm samic dotyczy zwykle niekastrowanych suk w średnim wieku oraz starszych i jest najczęściej wynikiem policystycznych jajników, znacznie rzadziej nowotworu jajnika czy też jego pozostałości po niedokładnie przeprowadzonej owariohisterektomii. Teoretycznie może występować również u kastrowanych suk z ektopowym źródłem wydzielania estrogenu oraz w wyniku konwersji androgenów do estrogenów. Objawy hieperestrogenizmu obserwuje się niekiedy podczas terapii estrogenowej, np. przy pokastracyjnym nietrzymaniu moczu.

Główne objawy to: znacznie powiększony srom, sutki oraz symetryczne wyłysienia, które zwykle obejmują początkowo tylne partie ud i okolice krocza, z czasem brzuch i niekiedy dobrzuszną powierzchnię szyi. Zdarza się, że wyłysienia występują jedynie na bokach ciała i są uzależnione od cieczki lub pór roku, jak przy sezonowym łysieniu boków. Skóra bywa zgrubiała z hiperpigmentacją. Pojawiają się zaburzenia...