Wybrane endokrynologiczne aspekty rekonwalescencji i ryzyka okołooperacyjnego

Właściwy przebieg procesów naprawczych zapewnia możliwie krótki okres rekonwalescencji, typowy dla danej jednostki chorobowej. Jest on uwarunkowany wieloma czynnikami. Jego wydłużenie się może być spowodowane chorobami układu dokrewnego oraz zmianami w metabolizmie i działaniu hormonów, nawet przy prawidłowej funkcji narządów wydzielniczych.

Jednym z najważniejszych procesów naprawczych jest gojenie się ran, zarówno po zabiegach operacyjnych, jak również po urazach. Jego nieprawidłowy przebieg prowadzi między innymi do rozejścia się rany oraz pojawienia się owrzodzenia i zakażenia, a nawet zejścia śmiertelnego. Zadaniem lekarza przygotowującego pacjenta do zabiegu planowego jest wykonanie badań w kierunku współistniejących endokrynopatii, rzecz jasna przy obecności przesłanek klinicznych. W większości przypadków przy podjęciu właściwego leczenia zapewnia to możliwość metabolicznego ustabilizowania zwierzęcia i zminimalizowanie ryzyka zarówno nieprawidłowej rekonwalescencji, ale również powikłań podczas znieczulenia ogólnego (12). Podobne podejście jest również niezbędne w przypadku pacjentów, u których powrót do zdrowia nie następuje lub przebiega nieprawidłowo. Innymi słowy, najistotniejsze jest rozpoznanie choroby podstawowej.

Wpływ wybranych hormonów na procesy naprawcze

Proces gojenia się ran jest wieloetapowy i odbywa się przez rychłozrost lub ziarninowanie. W początkowej fazie hemostazy dochodzi do: zwężenia naczyń krwionośnych, agregacji płytek krwi, odkładania się fibryny i ustania krwawienia. Następnie w fazie zapalenia płytki krwi uwalniają cytokiny zapalne i czynniki wzrostu: płytkopochodny czynnik wzrostu (PDGF), transformujący czynnik wzrostu – β1 (TGF-β1), naskórkowy czynnik wzrostu (EGF) i czynnik wzrostu fibroblastów (FGF). Ma wtedy miejsce wzrost przepuszczalności naczyń włosowatych poprzez działanie histaminy, leukotrienów i prostaglandyny. Do miejsca uszkodzenia migrują komórki, w pierwszej kolejności neutrofile i monocyty, które w ...