Wścieklizna i zakażenia innymi wirusami z rodzaju Lyssavirus

Rozprzestrzenianie się choroby

Rabies lyssavirus jest szeroko rozprzestrzeniony na świecie, nie jest notowany tylko w kilku krajach. Obszary te są wyspami, naturalnie oddzielonymi od stałych lądów, jak Nowa Zelandia czy Japonia. Nie został stwierdzony również na Antarktydzie. Wścieklizna stanowi największy problem w Afryce i Azji. Według danych WHO ponad 95% zakażeń u ludzi dotyczy właśnie tych regionów. W Polsce w 2020 roku potwierdzonych zostało 12 przypadków wścieklizny, z czego dwa dotyczyły zwierząt domowych, a pozostałe zwierząt dzikich.

Wirus krąży w środowisku w dwóch cyklach epidemicznych: miejskim i leśnym. Cykl miejski, w którym głównym rezerwuarem są psy, dominuje w Azji, Afryce i Ameryce Południowej. Natomiast cykl leśny, gdzie rezerwuarem są dzikie zwierzęta mięsożerne (np. lis, szop, jenot, kojot), występuje na obszarach, gdzie skutecznie zwalcza się wściekliznę (7-9).

Na zakażenie wirusami z rodzaju Lyssavirus  wrażliwe są zwierzęta stałocieplne, szczególnie ssaki. Ptaki wykazują dużą oporność na zakażenie, z uwagi na naturalnie wyższą wewnętrzną ciepłotę ciała, w stosunku do ssaków. Głównym rezerwuarem tych wirusów są nietoperze (ryc. 2). Do zakażenia dochodzi najczęściej poprzez bezpośredni kontakt wrażliwego osobnika ze śliną osobnika zakażonego, która zawiera wirusa. W głównej mierze dzieje się to w trakcie pogryzienia przez zwierzęta, aczkolwiek były notowane pojedyncze przypadki wystąpienia wścieklizny u człowieka po ugryzieniu przez innego człowieka (zakażone dziecko ugryzło swoją matkę) oraz poprzez kontakt śliny osoby zakażonej z błonami śluzowymi innego człowieka (zakażona matka całowała swoje dziecko w usta).

Istotny jest fakt, że siewstwo wraz ze śliną występuje przed pojawieniem się objawów chorobowych. Innymi drogami transmisji wścieklizny u ludzi były przeszczepy tkanek pobranych od osób zakażonych. Dochodziło również do zakażeń drogą aerozolową, co miało miejsce u osób odwiedzających jaskinie, w których były o...