Nowe gatunki kleszczy w Polsce – czy faktycznie jest czego się bać?

Kleszcze są pajęczakami należącymi do podgromady roztoczy (łac. Acari). Są to ektopasożyty ludzi i zwierząt, wśród których wyróżnia się rodzinę kleszczy twardych (łac. Ixodidae), częściowo okrytych pancerzem, oraz kleszczy miękkich – obrzeżkowatych (łac. Argasidae) pozbawionych pancerza.

Na świecie rozpoznano około 900 gatunków kleszczy, z czego 77 w samej Europie (1). Kleszczem o największym znaczeniu, z punktu widzenia medycyny człowieka w Polsce, jest Ixodes ricinus. Kleszcze zdolne są do pasożytowania na wielu gatunkach kręgowców. Przyczepione do powłoki ciała, mogą być zawlekane w obszary dotychczas od nich wolne. W Polsce kleszcze pasożytujące na kotach i psach należą do rodziny Ixodidae – kleszczy twardych. Ich główne gatunki należą do rodzajów Ixodes i Dermacentor (2).

Nimfy oraz postaci dorosłe kleszczy twardych posiadają cztery pary odnóży, a larwy trzy. Rozwój kleszczy twardych obejmuje stadium jaja, następie larwy, nimfy do postaci dorosłej. Przemiana do kolejnego stadium rozwojowego oraz składanie jaj przez samice odbywają się w środowisku zewnętrznym, na podłożu, a nie, jak się powszechnie sądzi, na zwierzęciu podczas ssania przez pajęczaki krwi. Przy warunkach klimatycznych, jakie panują w Europie Środkowej, rozwój kleszczy trwa średnio 2-3 lata. Na długość tego okresu wpływ mają zarówno temperatura, wilgotność powietrza, jak i dostępność żywicieli.

Kleszcze zamieszkują wszystkie typy środowisk lądowych: od obszarów tropikalnych po rejony górskie. Spotykane są zarówno na terenach wilgotnych, jak i na stepach i pustyniach. Preferowanymi ich siedliskami są lasy mieszane, z gęstymi zaroślami, a także parki i ogrody porośnięte krzakami, krzewami i gęstą trawą. Larwy występują przeważnie na niskiej trawie lub na warstwie liści, podczas gdy nimfy i dorosłe kleszcze na wyższej roślinności (do wysokości około 1,50 m).

Chorobotwórczość kleszczy

Kleszcze są wektorami licznych patogenów będących przyczyną szeregu chorób zakaźnych i inwazyjny...