Clostridioides difficile i Clostridium perfringens jako czynniki zakażenia jelit u psów i kotów

Stosunkowo częstym objawem zwiastującym problemy z jelitami jest biegunka. Choć zapalenia na tle bakteryjnym nie są jej najczęstszą przyczyną, to w ostatnich latach zwraca się coraz większą uwagę na możliwe zakażenia jelit powodowane przez Clostridium perfringens oraz Clostridioides difficile (dawniej Clostridium difficile) u psów i kotów. W ich patogenności największe znaczenie ma rodzaj enterotoksyny produkowanej przez te bakterie (1). Znaczenie patofizjologiczne bakterii z rodzaju Clostridium w przypadku zakażenia jelit jest poznane tylko częściowo i wymaga dalszych badań. Bakterie te występują zarówno u zwierząt zdrowych, jak i chorych, a wyizolowanie ich z kału zwierząt nie oznacza od razu, że są one przyczyną choroby. W niniejszym artykule opisano Clostridium perfringens oraz Clostridioides difficile jako potencjalne czynniki rozwoju zakażenia jelit u psów i kotów, postępowanie diagnostyczne oraz leczenie i wpływ diety.

Bakterie z rodzaju Clostridium to bezwzględnie beztlenowe Gram-dodatnie i przetrwalnikujące laseczki, szeroko rozpowszechnione w środowisku (2). Są to bakterie oportunistyczne, które w sprzyjających warunkach namnażają się i mogą powodować zakażenia jelit (3). Infekcja ta, zarówno u ludzi, jak i u zwierząt towarzyszących, najczęściej objawia się biegunką. Przyjęto, że biegunka jest wynikiem działania szczepów toksynotwórczych (4). Warto wspomnieć jeszcze o Clostridium piliforme, która powoduje chorobę Tyzzera. Bakteria ta jednak jest rzadko spotykana u psów.

Clostridioides difficile

Do zakażenia u psów tą bakterią najczęściej dochodzi poprzez kontakt z kałem innych chorych psów, a także kotów. W populacji psów C. difficile jest przyczyną od 10 do 21% wszystkich biegunek (5). Rezerwuarem mogą być również zwierzęta zdrowe, będące bezobjawowymi nosicielami. Szacuje się, że od 11 do 40% zdrowych psów jest nosicielami. Zakażenia mogą przebiegać bezobjawowo, w postaci łagodnej, samoograniczającej się biegunki, lub w postaci ciężkiej, k...