Zespół okrężnicy olbrzymiej u psów i kotów

Jedną z przyczyn powodujących zaburzenia oddawania kału u zwierząt jest zespół okrężnicy olbrzymiej (syn. rozszerzenie jelita grubego, łac. megacolon). Choroba ta polega na znacznym poszerzeniu średnicy światła okrężnicy powstającego na skutek zalegania mas kałowych, co związane jest z zaburzeniami aktywności motorycznej oraz pogrubieniem jej ściany w wyniku przerostu mięśni gładkich (1, 10, 15). Uważa się, że zespół okrężnicy olbrzymiej może być traktowany jako najbardziej zaawansowany etap przewlekłego zaparcia (1, 4).

Do chwili obecnej zespół okrężnicy olbrzymiej stwierdzono u ludzi, kotów, psów, koni i świń. Wśród zwierząt choroba ta najczęściej występuje u kotów (6, 8, 9, 10). Stwierdzono, że chociaż rozszerzenie jelita grubego może rozwinąć się u kotów w każdym wieku, to jednak bardzo często rozpoznawane jest u zwierząt w wieku średnim lub starszych (średnia ok. 5 lat). Wykazano również, że zespół okrężnicy olbrzymiej częściej spotykany jest u samców niż u samic (stosunek samce:samice wynosi 70%:30%). Biorąc pod uwagę rasę, stwierdzono, że częściej chorują koty domowe krótkowłose (46%) w porównaniu do kotów domowych długowłosych (15%) i kotów syjamskich (12%). Natomiast u psów do chwili obecnej nie stwierdzono żadnych predyspozycji związanych z rasą, wiekiem i płcią (4, 9, 13-15).

Etiologia zespołu okrężnicy olbrzymiej

W zależności od czynnika etiologicznego w medycynie weterynaryjnej zespół okrężnicy olbrzymiej dzieli się na: wrodzony i nabyty, pierwotny i wtórny, wywołany przyczynami wewnątrzpochodnymi i zewnątrzpochodnymi, funkcjonalny i mechaniczny oraz związany z poszerzeniem światła jelita grubego i związany z przerostem mięśni gładkich ściany jelita (1, 5, 6, 9, 10, 15). Natomiast w medycynie człowieka rozszerzenie jelita grubego dzieli się na:

wrodzone rozszerzenie jelita grubego (łac. megacolon congenitalis) – tzw. choroba Hirschprunga,

czynnościowe nabyte rozszerzenie jelita grubego (łac. megacolon functionalis s. acquisitus) – pr...