Zaburzenia żucia pochodzenia neurogennego oraz nieneurogennego

Tężec

Jest chorobą zakaźną wywoływaną przez bakterię beztlenową Clostridium tetani, produkującą egzotoksynę tetanospasminę. Toksyna ta łączy się nieodwracalnie z interneuronami, co skutkuje blokowaniem fizjologicznych procesów hamujących, przez co dochodzi do stałego, nadmiernego pobudzenia neuronów ruchowych, a tym samym ciągłym, wzmożonym napięciem (skurczem) mięśniowym (2). Przyjęcie toksyny drogą doustną skutkuje jej szybkim rozkładem, podczas gdy zainfekowanie rany tym zarazkiem może doprowadzić do rozwinięcia się ogniskowych lub uogólnionych objawów. Po kontakcie bakterii z raną, jej namnożeniu w odpowiednich warunkach beztlenowych, dochodzi do rozprzestrzenienia się toksyny albo drogą hematogenną lub wstecznym transportem aksonalnym do komórek nerwowych pnia mózgu/rdzenia kręgowego (4).

Psy wykazują umiarkowaną wrażliwość na toksynę, rozwijając w większości przypadków formę uogólnioną, podczas gdy koty są rzadko dotknięte i jeżeli już, to zazwyczaj rozwijają tylko formę ogniskową choroby. Drogą wniknięcia są najczęściej rany w obrębie uzębienia lub pyska lub po zabiegach operacyjnych, jak np. kastracja (4). Obserwowane charakterystyczne objawy, oprócz typowego, zwiększonego napięcia prostowników kończyn, dotyczą najczęściej głowy: szczękościsk wywołany zwiększonym napięciem mięśni żwaczowych oraz tzw. „uśmiech sardoniczny” (łac. risus sardonicus) wywołany skurczem mięśni mimicznych. Często widoczne są też obustronne wypadnięcie III powieki i zez (ryc. 6), (2, 4).

Przy zaangażowaniu układu autonomicznego przeważają objawy z układu przywspółczulnego (bradykardia), występują też zaburzenia połykania oraz objawy z układu pokarmowego. Możliwe problemy z oddychaniem pojawią się przy zajęciu krtani lub mięśni oddechowych. Opisywane objawy z układu mięśniowego mogą się nasilać przy bodźcach dotykowych i słuchowych (2, 4). Wykrycie tetanospasminy w organizmie jest prawie niemożliwe, dlatego najczęściej rozpoznanie opiera się na typowym przebiegu i obr...