Zaburzenia fizjologii nadnerczy

Diagnostyka choroby Cushinga

Zdiagnozowanie choroby Cushinga wymaga przede wszystkim potwierdzenia zwiększonej syntezy kortyzolu i zaburzenia działania osi podwzgórzowo-przysadkowo-nadnerczowej. W krwi należy oznaczyć stężenie kortyzolu, ACTH, kreatyniny przy użyciu atestowanych metod przeznaczonych do oznaczeń hormonów u psów. Inne metody oraz choroby współistniejące mogą dać niewiarygodne wyniki i tym samym przyczynić się do pogorszenia stanu zdrowia zwierzęcia. Zalecane jest przeprowadzenie testów hamowania lub stymulacji aktywności osi HPA. W przypadku testu czynnościowego hamowania stosuje się wysokie lub niskie dawki deksametazonu, natomiast w teście stymulacji ACTH zaleca się podanie analogu adrenokortykotropiny.

Test stymulacji ACTH polega na podaniu 250 µg analogu ACTH (domięśniowo lub lepiej dożylnie) psu o masie ciała powyżej 5 kg i połowę tej dawki psu o niższej masie ciała. Ponieważ koszt analogu ACTH jest wysoki, stosuje się iniekcje adrenokortytropiny w dawce 5 µg/kg m.c. Krew do oznaczeń kortyzolu pobiera się przed iniekcją oraz po 30 lub 60 minutach (podanie dożylne) lub po 60/90 minutach po podaniu domięśniowym. Najlepiej byłoby pobrać krew zarówno po 30 (60) min, jak i drugi raz po 60 (90) min po iniekcji, niestety rzadko się to wykonuje z powodu konieczności obniżania kosztów, jak i ograniczenia stresogennego pobierania krwi. Stężenie kortyzolu we krwi psów z hiperadrenokotykolizmem przekracza wartość 470 nmol/l po teście stymulacji ACTH. Dla porównania, bazalne stężenie kortyzolu we krwi psów zdrowych nie powinno przekroczyć wartości 250 nmol/l, a po stymulacji ACTH wartości około 420 nmol/l.

Test hamowania niskimi dawkami deksametazonu (LDD) pozwala na rozpoznanie zespołu Cushinga pierwotnego (nadnerczowozależnego) oraz prawie 95% przypadków wtórnego (przysadkowonadnerczowego). W celu dokładnego określenia rodzaju zespołu Cushinga powinien być zastosowany test hamowania wysokimi dawkami deksametazonu. W przypadku LDD należy dokła...