Temperatura ciała − oczywisty czy nieoczywisty parametr kliniczny

Wstęp

Temperatura ciała jest jednym z podstawowych parametrów klinicznych wykorzystywanych zarówno w medycynie człowieka, jak i zwierząt. Mimo tego, że gorączka oraz towarzyszące jej objawy znane były już w czasach Hipokratesa, lekarze i naukowcy nieustannie szukają coraz dokładniejszych metod pomiaru temperatury ciała, jako że przyczyny jej zmienności są bardzo różne i nie zawsze powiązane z procesem chorobowym. Co za tym idzie, szybka, wygodna, a przede wszystkim mało inwazyjna metoda pomiaru temperatury u zwierząt mogłaby pozwolić na lepsze wykorzystanie tego parametru klinicznego w postępowaniach diagnostycznych czy kontroli zwierząt już leczonych.

Prawidłowa temperatura ciała ssaków?

Utrzymywanie wysokiej i względnie stałej temperatury ciała ssaków jest możliwe dzięki metabolicznej produkcji ciepła. Temperatura wewnętrzna ciała ssaków waha się od 30°C do 40°C. Jednak wiele gatunków ssaków jest regionalnie lub czasowo heterotermicznych, ze zmienną endotermiczną produkcją ciepła i temperaturą ciała, która nie jest regulowana w wąskim zakresie (1). W praktyce oznacza to, że jako prawidłowy uznajemy zakres temperatur ciała, a nie pojedynczą wartość.

Nadal jednak definicje tych zakresów dla poszczególnych gatunków podlegają ciągłym korektom. Powszechnie uważa się, że prawidłowa temperatura ciała człowieka wynosi około 37°C. Wartość tę zdefiniował niemiecki lekarz dr Carl Wunderlich, który w XIX wieku zebrał milion pomiarów temperatury mierzonych pod pachą od 25 000 pacjentów. Na ich podstawie ustalił, że zakres prawidłowej temperatury ciała człowieka mieści się w przedziale od 37,0°C do 37,5°C. Jednakże współcześnie pokazano, że ustalenia Wunderlicha nie są precyzyjne, ponieważ wg aktualnych danych to 36,8°C, a nie 37,0°C jest średnią temperaturą jamy ustnej u człowieka.

Natomiast 37,7°C, a nie 38,0°C jest górną granicą prawidłowego zakresu temperatur. Potwierdzono również, że maksymalne temperatury, podobnie jak średnie temperatury ciała, zmi...