Stłuszczenie wątroby – częsta i wciąż tajemnicza choroba kotów

Pierwotne idiopatyczne stłuszczenie wątroby jest najczęściej notowanym schorzeniem wątroby u kotów, a w Stanach Zjednoczonych w ciągu ostatnich 10 lat stało się najczęstszą chorobą kotów w ogóle. Występuje u osobników w każdym wieku, niezależnie od rasy, najczęściej u otyłych kastrowanych kotek, utrzymywanych wyłącznie w domu. Choroba ta sprawia lekarzom weterynarii sporo kłopotów związanych z diagnostyką i leczeniem, a rokowanie w jej przebiegu jest bardzo ostrożne. Dzieje się tak dlatego, że wątroba pełni wiele istotnych życiowo funkcji. Narząd odpowiada za metabolizm białek, węglowodanów, lipidów, hormonów i leków; produkuje białka enzymatyczne, strukturalne i surowicy krwi; magazynuje glikogen, minerały i witaminy – głównie A, D, B12; bierze udział w krzepnięciu krwi – wytwarza witaminę K i czynniki krzepnięcia: II, V, VII, IX, X; produkuje i wydziela nieustannie żółć; powoduje detoksykację różnych trucizn, leków i amoniaku, a także stanowi zbiornik krwi (żyła wrotna odprowadza krew z większości narządów jamy brzusznej).

Budowa histologiczna wątroby

Histologicznie wątroba składa się z: komórek wątrobowych – hepatocytów (ok. 80%), komórek siateczkowo-śródbłonkowych (ok. 16%), tkanki łącznej – zrębu oraz naczyń krwionośnych, limfatycznych i przewodów żółciowych (łącznie ok. 4%). Komórki wątrobowe tworzą beleczki, które rozchodzą się od żyły centralnej promieniście, tworząc zraziki wątrobowe. Narząd ma dwa rodzaje unaczynienia: z tętnicy wątrobowej – odżywcze i z żyły wrotnej – czynnościowe. U dojrzałych kotów średnia masa wątroby wynosi około 68 g, czyli 2,45% masy ciała. Uważa się, że głównym czynnikiem wywołującym pierwotne stłuszczenie wątroby jest niewłaściwie zbilansowana dieta, zwłaszcza niedobór aminokwasów (argininy, metioniny, cysteiny).

Tłuszcze, które trafiają do wątroby, pochodzą z pokarmu (wolne kwasy tłuszczowe – NEFA i resztkowe chylomikrony) oraz z tkanki tłuszczowej (NEFA). Lipidy te wiążą się z białkami produkowanymi przez hepatoc...