Kaszel (łac. tussis) – objaw z układu oddechowego?

Kaszel jest fizjologicznym odruchem bezwarunkowym o charakterze obronnym, mającym na celu usunięcie drażniącego materiału (nadmiar wydzieliny, pyłów, gazów, ciał obcych) z układu oddechowego. Jako odruch bezwarunkowy charakteryzuje się przebiegiem bez udziału woli oraz świadomości zwierzęcia. Nie podlega zmianom oraz nie zanika. Odruch jest zapoczątkowany poprzez podrażnienie mechano- i/lub chemoreceptorów zlokalizowanych w górnych i dolnych drogach oddechowych. Podrażnienie receptorów kaszlu powoduje ich aktywację oraz przesłanie bodźca drogą aferentną nerwów błędnych do ośrodka kaszlu znajdującego się w rdzeniu przedłużonym mózgu. Następnie bodziec drogą eferentną biegnie z rdzenia przedłużonego do narządów wykonawczych, którymi są mięśnie wdechowe/wydechowe oraz krtań.

Można wyróżnić występujące po sobie etapy odruchu kaszlowego:

szybki wdech,

zamknięcie nagłośni w krtani,

skurcz przepony i mięśni międzyżebrowych,

otwarcie nagłośni i krtani,

szybkie wypchnięcie powietrza z płuc przez drogi oddechowe (kaszel) (1).

Na podstawie umiejscowienia receptorów kaszlu można podzielić miejsca, z których pochodzi, na trzy główne obszary anatomiczne: górne drogi oddechowe, dolne drogi oddechowe oraz układ sercowo-naczyniowy.

Kaszel może być objawem pochodzącym z dróg oddechowych (górnych lub dolnych) lub z układu sercowo-naczyniowego. Do chorób górnych dróg oddechowych przebiegających z objawami kaszlu zalicza się między innymi choroby krtani, zapadanie się tchawicy i zakaźne zapalenie tchawicy. Powszechne choroby dolnych dróg oddechowych obejmują: zapalenie oskrzeli, rozstrzeń oskrzeli, zapalenie płuc, idiopatyczne zwłóknienie płuc, nacieki eozynofilowe, pasożyty płucne i inne. Niektóre przyczyny, takie jak ciało obce i nowotwory, mogą wpływać zarówno na górne, jak i dolne drogi oddechowe. Choroby opłucnej objawiające się powiększeniem węzłów chłonnych lub powstawaniem guzów śródpiersia mogą powodować kaszel w wyniku ucisku.

Kaszel jest częst...