Hormony przewodu pokarmowego i ich rola w regulacji łaknienia
Hormony układu pokarmowego
W układzie pokarmowym zlokalizowano i scharakteryzowano więcej niż 40 peptydów o charakterze hormonalnym, działających na drodze: endokrynnej, neuroendokrynnej, parakrynnej lub intrakrynnej. Ze względu na ich rozległą syntezę, sekrecję i działanie podzielono je na kilka grup:
gastrynową – zawierającą oprócz gastryn o zróżnicowanej liczebności aminokwasów (14, 17, 34) także cholecystokininy (CCK, zbudowane z 8, 33, 39, 58 aminokwasów);
sekretynową – składającą się z sekretyny, glukagonu, wazoaktywnego peptydu jelitowego (VIP), GLP-1;
polipeptydu trzustkowego (PP) – oprócz PP są w niej neuropeptyd Y (NPY) i peptyd YY (PYY);
enkefalinową – enkefalina metioninowa (Met-enkefalina), enkefalina leucynowa (Leu-enkefalina);
inne – w tej grupie wyróżnia się: somatostatynę (formy złożone z 14 i 28 aminokwasów), motylinę, bombezynę, grelinę.
Hormony przewodu pokarmowego są syntetyzowane i wydzielane z wyspecjalizowanych komórek endokrynnych rozmieszczonych na całej długości przewodu pokarmowego oraz w trzustce (tab. 1).
Tab. 1. Charakterystyka wybranych hormonów przewodu pokarmowego o szerokim spektrum działania
Wykazano, że peptydy przewodu pokarmowego, a także ich krótsze fragmenty są fizjologicznie aktywne, aczkolwiek czas ich biologicznego działania jest ściśle uzależniony od liczby aminokwasów w cząsteczce. Przykładem może być Met-enkefalina zbudowana z 5 aminokwasów, której czas działania wynosi około 1 minuty, natomiast duża gastryna złożona z 34 aminokwasów jest aktywna przez ponad 20 minut. Należy wyraźnie podkreślić, że badanie czasu działania hormonu peptydowego różni się także w zależności od gatunku zwierząt, stanu fizjologicznego, modelu doświadczalnego i metody pomiaru czynnej formy hormonu, dlatego też w dostępnych publikacjach naukowych można spotkać rozbieżne informacje (3).
Uwzględniając rolę hormonów peptydowych w kompleksowej regulacji aktywności układu pokarmowego, można je podzielić na 5 gru...
którzy są subskrybentami naszego portalu.
i ciesz się dostępem do bazy merytorycznej wiedzy!
