Choroba nowotworowa – patomechanizm i wspomaganie dietetyczne

Choroba nowotworowa należy do chorób przewlekłych i wyniszczających, w trakcie której odnotowuje się spadki apetytu i znaczny ubytek masy ciała. Kacheksja „nowotworowa” różni się od tzw. prostego głodowania (głodzenie lub odchudzanie), w czasie którego dochodzi do zmian metabolicznych mających na celu zwiększenie wykorzystania tłuszczu jako głównego źródła energii i ochrony masy mięśniowej (12, 21). Natomiast wyniszczenie związane z procesem chorobowym wiąże się z nadmierną produkcją mediatorów zapalnych i hormonów (cytokin, katecholamin, kortyzolu, insuliny, glukagonu), co ogranicza zdolność organizmu do zwiększonego wykorzystania tłuszczu, a głównym źródłem energii stają się aminokwasy. Wyniszczenie wiąże się nie tylko z redukcją masy ciała, ale także z brakiem łaknienia (anoreksja), ograniczeniem zdolności organizmu do regeneracji i upośledzeniem odporności. Powoduje to drastyczne pogorszenie jakości życia pacjenta, a co za tym idzie – również skrócenie czasu jego przeżycia. Wyniki ostatnich badań wskazują, że prawdopodobnie cały proces prowadzący do wyniszczenia rozpoczyna się znacznie wcześniej, nim pojawią się pierwsze objawy kliniczne, co daje potencjalnie duże możliwości przeciwdziałania rozwojowi kacheksji (5).

W patofizjologii wyniszczenia istotną rolę odgrywają cztery główne mechanizmy: wzrost zapotrzebowania energetycznego, spadek wchłaniania składników pokarmowych, zmniejszone pobieranie energii metabolicznej z pokarmu oraz zmiany metaboliczne.

Pobieranie energii z pokarmu (apetyt) jest procesem złożonym i podlega regulacji ośrodkowej (ośrodek głodu-sytości w podwzgórzu) oraz obwodowej (tkanka tłuszczowa, przewód pokarmowy, składniki diety) (11, 23). U ludzi w regulacji apetytu uczestniczą również tzw. czynniki pozafizjologiczne, np.: sytuacja społeczna, pamięć, pora dnia, zmęczenie, depresja oraz przyzwyczajenia (23). U psów i kotów znaczenie tych czynników nie jest znane, choć ich występowanie w czasie choroby jest wysoce prawdopodobne (aw...