Choroba Addisona – zaburzenie wciąż trudne do zdiagnozowania

Pierwotna choroba Addisona jest spowodowana w głównej mierze czynnikami immunologicznymi. W tym przypadku jest możliwa współistniejąca niedoczynność innych gruczołów, m.in.: tarczycy, przytarczyc czy trzustki. Istnieją także pewne predyspozycje rasowe do wystąpienia tego schorzenia, jednak mechanizm dziedziczenia pozostał jak dotąd niepoznany (tab. 2).

Tab. 2. Niedoczynność kory nadnerczy – predyspozycje rasowe

Krwotoki, zawały nadnerczy czy zakażenia bądź nowotworzenie zdecydowanie rzadziej przyczyniają się do wystąpienia choroby. U niektórych zwierząt leczonych na nadczynność kory nadnerczy może dojść do tak rozległego jej zniszczenia, że rozwija się niedoczynność zwana jatrogenną.

Wtórna niedoczynność kory nadnerczy występuje zdecydowanie rzadziej i, jak już wspomniano, wynika z niedoboru hormonu adrenokortykotropowego. Zaburzenia jego uwalniania mogą być spowodowane nowotworzeniem przysadki, negatywnym sprzężeniem zwrotnym w wyniku długotrwałego stosowania kortykosteroidów. Przyczyną mogą być także zabiegi chirurgiczne przeprowadzane na przysadce mózgowej.

Choroba Addisona zwykle dotyka samice psów ras średnich, dużych i olbrzymich w wieku od 2 miesięcy do 12 lat. Najczęściej są to jednak zwierzęta około czteroletnie. Częściej chorują też kastrowane samce. Koty zapadają na to schorzenie niezwykle rzadko.

Objawy pierwotnej niedoczynności kory nadnerczy pojawiają się dopiero, gdy zniszczeniu ulegnie ok. 90% gruczołu. Na początku są to: osłabienie, szybsze męczenie się, postępujące wyniszczenie oraz zaburzenia żołądkowo-jelitowe (głównie wymioty). Symptomy te mogą być słabo wyrażone, przez co właściciel ich nie zauważa. Odwodnienie hipotoniczne związane z utratą sodu oraz zaburzenia nerwowo-mięśniowe (hiperkaliemia) prowadzące do zaburzeń rytmu serca (bradykardia), spowodowane deficytem mineralokortykosteroidów, dają bardziej dramatyczne objawy. Obserwuje się drżenia, tętno jest słabo wyczuwalne, ciśnienie krwi spada, może dojść do wstrząsu sta...