Wykastrowany czy nie – czyli jak sprawdzić status kastracji małych ssaków

Pytanie o to, czy zwierzę jest wykastrowane, pojawia się zawsze, gdy do gabinetu weterynaryjnego trafiają zwierzęta bezdomne bez blizn po zabiegu kastracji i niejasnym statusem kastracji lub zwierzęta starsze, rzekomo wykastrowane, które zaczynają wykazywać typowe zachowania seksualne, takie jak: wspinanie się, wokalizacja, gonienie i wzmożona agresja.

Przyczyn takich sytuacji może być wiele, z czego najważniejsze to:

zwierzę nie jest wykastrowane,zwierzę jest niekompletnie wykastrowane (zespół pozostałości jajników, ORS, ang. ovarian remnant syndrome, wnętrostwo lub pozostałości tkanki jąder),zwierzę jest wykastrowane, ale ma guz wytwarzający hormony płciowe, np. w nadnerczach (hiperadrenokortycyzm).

Ważne jest, aby zastanowić się nad możliwymi powiązaniami, skupić się na zapobieganiu nowotworom narządów płciowych (jajników, macicy i jąder) oraz ich diagnozowaniu, a także możliwościach leczenia istniejących nowotworów.

W jaki sposób może pomóc diagnostyka laboratoryjna?

Wybór każdego testu laboratoryjnego opiera się na szczegółowym wywiadzie i dokładnym badaniu klinicznym. Jeżeli nie ma wyraźnych wskazówek odnośnie do statusu kastracji, to pomocne jest badanie krwi. Zasadniczo istnieją trzy różne opcje, które są mniej lub bardziej odpowiednie w zależności od gatunku i wieku zwierzęcia:

Oznaczenie bazowych wartości stężenia hormonów płciowych (testosteron, estradiol, progesteron, 17-OH progesteron i innych uzupełniających hormonów steroidowych).Test stymulacji HCG (z dwoma oznaczeniami stężenia progesteronu lub testosteronu).Nowość dla królików: oznaczenie stężenia hormonu anty-Müllerowskiego (AMH).

Poniżej omówiono zalety i wady poszczególnych testów dla różnych małych ssaków.

1. Oznaczenie bazowych wartości stężeń hormonów płciowych

Zasadniczo u małych ssaków możliwe jest oznaczenie poszczególnych hormonów płciowych. Niestety wiarygodne wartości referencyjne są dostępne tylko dla kilku gatunków zwierząt. Zazwyczaj stężenie progester...