Janusowe oblicza leków sedacyjnych w medycynie i weterynarii
Medetomidyna/dexmedetomidyna
Medetomidyna, jak również jej następczyni dexmedetomidyna, to coraz powszechniej stosowane leki sedacyjne i przeciwbólowe w Polsce. Oba należą do specyficznych i silnych agonistów receptora alfa-2 adrenergicznego. Są związkami lipofilnymi, szybko i całkowicie ulegającymi wchłonięciu do krwiobiegu po podaniu domięśniowym. Medetomidyna jest racematem zawierającym w równych częściach dwa optyczne enancjomery – prawo- i lewoskrętny, przy czym ten drugi uważany jest za farmakologicznie nieaktywny (19).
Dexmedetomidyna jest czystym aktywnym optycznym izomerem wyizolowanym z racemicznej medetomidyny (20). Jest zatem najbardziej selektywnym agonistą receptora alfa-2 adrenergicznego mającym zarazem najniższe powinowactwo do receptora alfa-1. Impulsem do wykorzystania alfa-2 agonistów w anestezjologii u ludzi były obserwacje poczynione u pacjentów poddawanych znieczuleniu ogólnemu i równocześnie przyjmujących klonidynę (21, 22). Wykazano możliwość wyraźnego zmniejszenia minimalnego stężenia pęcherzykowego halotanu (MAC) przez tego alfa-2 agonistę (23).
U zwierząt w odróżnieniu od ludzi klonidyna nie znalazła wykorzystania w sedacji, a pierwsze zastosowanie innego alfa-2 agonisty – ksylazyny – w anestezjologii weterynaryjnej opisano w 1969 roku (24). Środek ten, podobnie jak klonidyna, powstał w wyniku poszukiwań leków obniżających ciśnienie systemowe, jednakże ze względu na silny wpływ depresyjny na centralny układ nerwowy firma Bayer zdecydowała się wykorzystać go jako środek sedacyjny, początkowo tylko dla przeżuwaczy.
U schyłku lat 60. i na początku lat 70. XX w. pojawiły się zarówno w literaturze europejskiej, jak i światowej coraz liczniejsze doniesienia o jej [...]
którzy są subskrybentami naszego portalu.
i ciesz się dostępem do bazy merytorycznej wiedzy!
Zapisz się do bezpłatnego newslettera!
Bądź na bieżąco z nowościami z branży weterynaryjnej.
