Błędy przedanalityczne w badaniach krwi – czego nie może poprawić laboratorium
Hemoliza, lipemia i ikteria
Hemoliza, lipemia oraz ikteria (bilirubinemia) są najczęściej występującymi czynnikami interferującymi w wynik badania krwi. W wielu przypadkach sytuacji tej można uniknąć, ponieważ wynika ona ze złego przygotowania pacjenta, z błędów w pobieraniu materiału lub ze złego postępowania z próbką. Jeśli interferencja mimo przestrzegania procedur się pojawi, należy ją odnotować i wziąć pod uwagę przy interpretacji wyników.
Hemoliza definiowana jest jako uwolnienie wewnątrzkomórkowych składników krwi do przestrzeni zewnątrzkomórkowej i jest najczęstszym skutkiem błędów fazy przedanalitycznej. Może wystąpić in vivo (spowodowana m.in. reakcją poprzetoczeniową, pasożytami wewnątrzerytrocytarnymi oraz chorobami o podłożu autoimmunologicznym) lub in vitro (błędy fazy przedanalitycznej). Hemoliza może być widoczna „gołym okiem” jako mniej lub bardziej czerwone zabarwienie surowicy/osocza po odwirowaniu próbki. Jednak brak zaczerwienienia surowicy/osocza nie oznacza braku hemolizy, gdyż ta jest widoczna dopiero od stężenia hemoglobiny równej lub wyższej 300 mg/l (3).
Hemoliza może powstać na każdym etapie fazy przedanalitycznej. Do najczęstszych przyczyn hemolizy należą: niewłaściwy wybór miejsca pobrania, użycie igły o małej średnicy, użycie dużej ilości środka odkażającego, zbyt długie zaciskanie stazy, pobieranie krwi z wenflonu, gwałtowne odciąganie tłoka strzykawki, przelewanie krwi ze strzykawki do probówek, energiczne mieszanie, zbyt długi czas od pobrania krwi do wirowania/analizy, złe warunki transportu i przechowywania. Interferencja hemolizy w wynik badania może polegać na uwolnieniu substancji wewnątrzkomórkowych do osocza, zakłóceniu procedur analitycznych, rozcieńczeniu, interferencji optycznej oraz proteolizie (9).
którzy są subskrybentami naszego portalu.
i ciesz się dostępem do bazy merytorycznej wiedzy!
Zapisz się do bezpłatnego newslettera!
Bądź na bieżąco z nowościami z branży weterynaryjnej.
