Zalękniony psi mózg − patogeneza, diagnostyka i leczenie zaburzeń lękowych u psów
Neurofizjologia reakcji strachu
W reakcję strachu zaangażowane są liczne obszary układu nerwowego, w tym neurony czuciowe oraz wzgórze, podwzgórze, kora mózgowa i hipokamp. Początkowa faza reakcji organizmu na zagrażający bodziec odbywa się z pominięciem kory mózgowej, co pozwala maksymalnie skrócić czas reakcji. W sytuacjach ekstremalnego niebezpieczeństwa taka natychmiastowa reakcja ratuje życie. Proces poznawczy zagrożeń opiera się na porównaniu aktualnie działającego bodźca ze zgromadzonymi w pamięci ciała migdałowatego programami reakcji emocjonalnych. Programy te wykorzystywane są w procesie decyzyjnym. W chwili podjęcia decyzji (np. bezruch, ucieczka, walka, negocjacje) zostaje uruchomiona tak zwana „oś energetyczna”: układ limbiczny-podwzgórze-przysadka-nadnercza. Dochodzi do wyrzutu adrenaliny i kortyzolu do krwi. Na tej drodze układ limbiczny steruje układem ruchowo-koordynacyjnym, równocześnie błyskawicznie dostarczając mu niezbędnej energii (1). Te wszystkie zmiany pozwalają zwierzęciu uniknąć przerażających je bodźców.
Wybór strategii działania w obliczu zagrożenia zależy od różnych czynników, w tym genetycznych, epigenetycznych oraz od dotychczasowych doświadczeń zwierzęcia. Jeśli weźmiemy pod uwagę okoliczności, to w większości przypadków zachowań wynikających ze strachu lub lęku zwierzę w rzeczywistości wykazuje normalną adaptacyjną odpowiedź. Na przykład pies, który został urodzony przez zdziczałą matkę i nie miał w ciągu pierwszych miesięcy swojego życia kontaktu z ludźmi, zachowuje się normalnie, jeśli okazuje strach i/lub agresję podczas prób złapania go przez człowieka.
Reakcja strachu traci swoją adaptacyjną rolę i staje się nienormalna, gdy jest ekstremalnie intensywna, a powrót do stanu wyjściowego jest wyraźnie opóźniony. Takim przypadkom mogą towarzyszyć zaburzenia w regulacji funkcjonowania sieci neuronów przekazujących sobie informacje o zagrożeniu. To rozregulowanie może pojawiać się na wielu poziomach, w tym na poziomie aktywności neuroprzekaźników. Neuroprzekaźniki ważne w reakcji strachu to: serotonina, noradrenalina i GABA.
Czynniki ryzyka [...]
którzy są subskrybentami naszego portalu.
i ciesz się dostępem do bazy merytorycznej wiedzy!
Zapisz się do bezpłatnego newslettera!
Bądź na bieżąco z nowościami z branży weterynaryjnej.
