Badanie nad oceną wpływu diety Anallergenic Royal Canin u psów z rozpoznanym atopowym zapaleniem skóry i/lub alergią pokarmową na występowanie objawów dermatologicznych

Materiał i metody

W badaniu wzięło udział 38 psów, 21 samców oraz 17 samic. Średnia wieku pacjentów wynosiła 4,9 roku, natomiast średnia masa ciała badanych zwierząt to 24,6 kg. W badaniu wzięli udział przedstawiciele następujących ras: labradory (n = 8), buldogi francuskie (n = 4), owczarki niemieckie (n = 4), boksery (n = 3), west highland terriery (n = 3), golden retrievery (n = 2). Pozostałe rasy były reprezentowane przez 1 osobnika (tab. 1).

U psów biorących udział w badaniu najczęściej rozpoznawano alergię pokarmową (55,4% przypadków) lub atopowe zapalenie skóry ze współistniejącą alergią pokarmową (28,9%), u dwóch psów (5,3%) stwierdzono nawracające zapalenie zewnętrznego przewodu słuchowego związane z alergią pokarmową. U ponad 65% zwierząt (65,8%) wcześniej stosowano karmy marki Royal Canin, inną niż dieta Anallergenic. U 28,9% psów stosowano karmy marki Purina, u 6 psów (15,8%) stosowano pokarm przygotowywany sposobem domowym. Pozostałe psy były wcześniej żywione karmami innych marek, takimi jak: Acana (1), Brit (1), Canivera (1), Happy Dog (1), Orien (1). U psów zakwalifikowanych do badania wykluczono inne choroby skóry, takie jak: choroby pasożytnicze, grzybice i inne. Powikłania atopowego zapalenia skóry oraz alergii pokarmowej w postaci ropnych zapaleń skóry czy zapaleń skóry na tle Malassezia zostały wcześniej wyleczone. Psy nie mogły otrzymywać żadnych leków ogólnoustrojowych dwa tygodnie przed rozpoczęciem oraz w czasie trwania badania. Nie były dopuszczone również kąpiele terapeutyczne. Możliwe było jedynie stosowanie profilaktyki przeciw kleszczom ze względu na ryzyko zarażenia chorobami odkleszczowymi i powszechność babeszjozy w niektórych rejonach badania. Psy zakwalifikowane do badania żywione były wyłącznie dietą Anallergenic Royal Canin przez okres 3 miesięcy (90 dni). Psy nie mogły otrzymywać innych pokarmów, przegryzek ani nagród. Dawki pokarmowe były dobierane przez prowadzących lekarzy weterynarii na postawie masy ciała zwierzęcia oraz wykazywanej aktywności fizycznej. Badanie kliniczne pacjenta wraz z określeniem masy ciała oraz wypełnieniem kwestionariusza CADESI-04 oraz oceny skali świądu przeprowadzano w dniach: 1., 15., 30., 45., 60., 75. oraz 90. W czasie badania wystąpiły niewielkie odchylenia dokładnych punktów czasowych u poszczególnych pacjentów. Data pierwszego odnotowanego badania klinicznego to 30.09.2015 r., natomiast ostatniego – 18.04.2016 r.

W czasie badania lekarze weterynarii wypełniali ankietę, w której oceniane były zmiany skórne w poszczególnych dniach badania za pomocą kwestionariusza CASESI-4 oraz skali świądu. W badaniu wykorzystano skalę CADESI nr 4, w której oceniano nasilenie trzech rodzajów zmian. Oceniano rumień, liszajowacenie, otarcia i/lub wyłysienia w dwudziestu różnych miejscach ciała (ryc. 1). Stosowano skalę punktową od zera do trzech, gdzie 0 oznaczało całkowity brak zmian, 1 – zmiany słabe, 2 – zmiany umiarkowane, 3 – zmiany mocne. Maksymalny możliwy wynik stanowił 180 punktów (czyli 20 x 3 x 3 punkty). W badaniu dodatkowo zastosowano następującą skalę świądu (w nawiasie kwadratowym znajduje się kod przypisany w obliczeniach):

• [5] Niezwykle silny świąd (niemal ciągły, gdy zwierzę zaczyna się drapać i nie może przestać, świąd obecny nawet podczas wizyty u lekarza, niezbędne jest unieruchomienie zwierzęcia, by przerwać świąd).
• [4] Znaczny świąd (długie epizody drapania, świąd może być obecny także w nocy, w czasie posiłków i podczas zabawy).
• [3] Średni świąd (regularne epizody drapania świąd może być obecny także w nocy, w czasie posiłków i podczas zabawy).
• [2] Nieznaczny świąd (wygryzanie częstsze, nie pojawia się, gdy zwierzę śpi, podczas posiłków i w czasie zabawy).
• [1] Słaby świąd (sporadyczne napady świądu, pies drapie się niewiele więcej niż przed chorobą).
• [0] Brak świądu.

Analiza statystyczna

W celu oceny istotności różnic między poszczególnymi parami pomiarów wykorzystano nieparametryczny test znakowanych rang Wilcoxona. Ponieważ test był stosowany oddzielnie do każdej pary pomiarów, przy ocenie istotności różnic przyjęty został skorygowany poziom istotności p = 0,05/6 (liczba porównań) = 0,008. W celu opisu badanej próby i wyników testu zastosowano statystyki opisowe: medianę, średnią arytmetyczną, odchylenie standardowe, rozkłady procentowe. Wykonano także testy Shapiro-Wilka normalności rozkładów wyników skal (test normalności zalecany przy próbach poniżej 50 przypadków). W przypadku oceny istotności różnic wykorzystano testy nieparametryczne, ponieważ większość rozkładów zmiennych odbiegała od rozkładu normalnego. Porównania wartości wyników testów dokonano za pomocą analizy wariancji powtarzanych pomiarów dla rang Friedmana (Friedman’s ANOVA). W celu oceny istotności statystycznej różnic wyników testu w kolejnych punktach pomiarowych wykorzystano nieparametryczny test znakowanych rang Wilcoxona (Wilcoxon signed-rank test). Jako kryterium istotności przyjęto p < 0,05.