Anafilaksja – czy każdy pacjent wymaga podania adrenaliny?

Ciepłe miesiące letnie to pora aktywności owadów błonkoskrzydłych (osy, pszczoły, szerszenie), których jad jest częstą, choć nie jedyną, przyczyną reakcji anafilaktycznej u psów i kotów.

Pod pojęciem anafilaksji klasyfikuje się ostre, uogólnione reakcje nadwrażliwości, które mogą wystąpić w mechanizmie alergicznym (reakcje anafilaktyczne – najczęściej zależne od immunoglobulin IgE), jak i niealergicznym (reakcje anafilaktoidalne – niezależne od przeciwciał, ale również prowadzące do aktywacji komórek tucznych i wyrzutu histaminy) (1).

Z punktu widzenia lekarza weterynarii, mechanizm rozwoju anafilaksji nie ma dużego znaczenia we wstępnym postępowaniu leczniczym, ponieważ jest ono takie same, niezależnie od tego, czy reakcja ma tło alergiczne, czy niealergiczne. Ustalanie przyczyny anafilaksji jest jednak istotne w kontekście ochrony pacjenta przed powtórnym narażeniem na kontakt z potencjalnie niebezpieczną dla niego substancją.

W praktyce kluczowe są natomiast dwa czynniki:

nasilenie objawów anafilaksji (stopień I-IV),zaangażowanie poszczególnych układów narządowych, takich jak układ sercowo-naczyniowy, oddechowy, pokarmowy czy skóra, ponieważ to od nich zależy, jak bardzo zaawansowane będzie leczenie (5, 13).

Najcięższą postacią anafilaksji jest wstrząs anafilaktyczny, który obecnie odpowiada II (w fazie skompensowanych zaburzeń) lub III (w fazie nieskompensowanych zaburzeń) stadium reakcji anafilaktycznej/anafilaktoidalnej.