Główne problemy zoofizjoterapii według opinii fizjoterapeutów i lekarzy weterynarii

Biorąc pod uwagę fakt, że posiadacze zwierząt coraz większą uwagę zwracają na zdrowie i jakość życia swych czworonożnych przyjaciół, można przewidywać, że usługi weterynaryjne wzbogacone o fizjoterapię będą coraz bardziej potrzebne i popularne. Tymczasem ośrodki oferujące usługi z zakresu zoofizjoterapii należą ciągle do rzadkości, co wiąże się również z ograniczoną liczbą wykształconych w tym kierunku specjalistów. Być może identyfikacja przyczyn takiego stanu rzeczy pozwoli na to, aby fizjoterapia weterynaryjna stała się bardziej doceniana i powszechnie stosowana.

Fizjoterapia to podstawowa składowa rehabilitacji leczniczej wykorzystująca w celach leczniczych ruch oraz bodźce fizykalne. Wszystkie środki stosowane w fizjoterapii mają na celu przywrócenie sprawności oraz poprawę jakości życia pacjenta w sferze fizycznej i psychicznej (1, 2).

Odbiorcą pracy fizjoterapeuty (pacjentem) nie zawsze musi być człowiek – może nim być również zwierzę. Zwierzę jako terapeuta wspomagający proces fizjoterapii nikogo współcześnie nie dziwi, a animaloterapia ma ugruntowaną pozycję w rehabilitacji (dogoterapia, felinoterapia, hippikoterapia, delfinoterapia itp.). Tymczasem sytuacja, w której to zwierzę jest pacjentem korzystającym z usług fizjoterapii, jest zjawiskiem stosunkowo nowym i dla większości osób nieznanym. W związku z tym fizjoterapia weterynaryjna jest nadal niedocenianą i dość słabo rozwiniętą dziedziną medycznych usług weterynaryjnych w Polsce.

Pozytywne skutki, jakie od lat ludziom przynosi rehabilitacja, sugerują, że takie korzyści może ona przynieść również zwierzętom. Co więcej, w postępowaniu z pacjentem weterynaryjnym, w porównaniu z pacjentem ludzkim, możemy dostrzec wiele podobieństw. Metody fizjoterapii zwierzęcej i ludzkiej opierają się bowiem na tych samych zasadach, a rozbieżności wynikają jedynie z różnic anatomicznych i behawioralnych (2, 3). Jednocześnie posiadacze zwierząt coraz większą uwagę zwracają na zdrowie i jakość życia swych czworonożnych przyjaciół. Dbają o zwierzęta przewlekle chore, niepełnosprawne oraz stare. Pomimo wskazań do eutanazji, coraz częściej decydują się na walkę z chorobą ukochanego psa czy kota. Można zatem śmiało przewidywać, że usługi weterynaryjne wzbogacone o fizjoterapię będą coraz bardziej potrzebne i popularne (4, 5).

Wpływ fizjoterapii w usprawnianiu zwierząt zaczęto doceniać na początku XX wieku w Wielkiej Brytanii, gdzie w 1985 roku powstało działające do dzisiaj Stowarzyszenie Dyplomowanych Fizjoterapeutów w Terapii Zwierząt (3, 6).

W naszym kraju dopiero w maju 2009 roku powstał Polski Związek Zoofizjoterapeutów, który od tego czasu zajmuje się zrzeszaniem specjalistów z dziedziny fizjoterapii oraz rehabilitacji ruchowej skierowanej do zwierząt. Związek ten ciągle dba o podnoszenie kwalifikacji zoofizjoterapeutów, organizując szkolenia zawodowe, na których swoją wiedzą dzielą się lekarze weterynarii oraz specjaliści fizjoterapii zarówno z Polski, jak i z zagranicy (7).

Obecnie w Polsce istnieje niewiele miejsc prowadzących zabiegi fizjoterapeutyczne dla zwierząt. Przeważają zdecydowanie ośrodki dla małych zwierząt towarzyszących – psów, kotów, a także koni, zwłaszcza sportowych. Istnieją one przy gabinetach i przychodniach weterynaryjnych. Ponadto rehabilitacją zwierząt zajmują się osoby indywidualne – zoofizjoterapeuci świadczący usługi w miejscach przebywania zwierząt oraz samodzielne placówki fizjoterapii zwierząt.

Biorąc pod uwagę zalety zoofizjoterapii w profilaktyce i leczeniu zwierząt, na które wskazują doniesienia naukowe ze świata (8, 9, 10), warto rozpowszechnić ją jako nie mniej skuteczną niż w medycynie człowieka oraz podjąć ten temat i zainteresować nim szersze środowiska fizjoterapeutów, lekarzy weterynarii oraz samych właścicieli zwierząt w Polsce.