Kryptosporydioza psów i kotów

Obraz kliniczny i patogeneza kryptosporydiozy

U psów i kotów zarażenie Cryptosporidium często przebiega bezobjawowo, ale może również powodować biegunkę mijającą samoistnie. Patogenność inwazji jest silniej wyrażona u zwierząt z upośledzeniem układu immunologicznego. W ostrym przebiegu inwazji u zwierząt obserwuje się: osłabienie, anoreksję oraz wodnistą biegunkę utrzymującą się ok. 8 dni, której mogą towarzyszyć: bolesne parcie, świeża krew w kale oraz obrzęki. Tak uporczywe biegunki z przewlekłym brakiem łaknienia i znaczną utratą masy ciała stwierdzano u kotów FeLV-pozytywnych, a także u szczeniąt z immunosupresją wywołaną zakażeniem wirusem nosówki oraz u psów z chłoniakiem przewodu pokarmowego (5, 22).

Inwazja enterocytów przez sporozoity i merozoity Cryptosporidium powoduje obumieranie i złuszczanie zarażonych enterocytów. Zjawisko to zapoczątkowuje rozrost komórek krypt, zastępujących zniszczony nabłonek, a także nacieki z komórek zapalnych do blaszki właściwej. Zniszczenie komórek absorpcyjnych jelita oraz hiperplazja komórek krypt, wydzielających Cl–, przesuwa jelitową równowagę wchłaniania i sekrecji w kierunku sekrecji. W odpowiedzi na produkcję cytokin stymulowaną inwazją pasożytniczą układ immunologiczny nasila odpowiedź wydzielniczą. Makrofagi wydzielają TNF-α, który może stymulować fibroblasty lub inne komórki w blaszce właściwej do wydzielania PGE2 inicjującej skurcz mięśni gładkich przewodu pokarmowego. W przebiegu kryptosporydiozy dochodzi również do wzrostu aktywności substancji P – neuropeptydu z grupy tachykininy, odpowiedzialnej za wzrost przepuszczalności naczyń jelit, a także czynnika TNF (tumor necrosis factor), który również odpowiedzialny jest za proces zapalny. Przypuszcza się, że produkowane w czasie cyklu życiowego pasożyta toksyny mają negatywny wpływ na absorpcję jonów chlorkowych (4, 7, 9).

Diagnostyka

W przypadku objawów ze strony układu pokarmowego diagnostyka polega na badaniu kału różnymi technikami laboratoryjn...