Cytologia nowotworów mezenchymalnych

Do komórek pochodzenia mezenchymalnego zalicza się tkanki łączne, naczynia limfatyczne i krwionośne oraz komórki hematopoetyczne. Cytologicznie nowotwory hematopoetyczne stanowią oddzielną grupę nowotworów komórek okrągłych z powodu ich odrębnego wyglądu.

Próbki cytologiczne z prawidłowej tkanki mezenchymalnej mają niską komórkowość, a nowotwory mezenchymalne łagodne także złuszczają małą liczbę komórek, natomiast mezenchymalne nowotwory złośliwe mogą złuszczać dużą liczbę komórek, co powoduje, że preparaty z nich są bogatokomórkowe.

Główne cechy cytologiczne

W zasadzie komórki mezenchymalne w preparatach cytologicznych występują osobno lub w luźnych skupiskach. Kształt komórki jest zazwyczaj wydłużony lub wrzecionowaty, ze zwężającą się lub wrzecionowato zakończoną cytoplazmą, często bez wyraźnych granic komórkowych. Jądra przybierają kształt okrągły, owalny lub wydłużony. Niektóre nowotwory mezenchymalne produkują leżącą na zewnątrz macierz, która wygląda, jakby otaczała komórki, szczególnie w skupiskach komórkowych. Do listy nowotworów przedstawionych powyżej można dołączyć czerniaka i mięsaka histiocytarnego.

Czerniak często nazywany jest „wielkim imitatorem” z powodu różnego obrazu morfologicznego w obrazie cytologicznym. Mięsak histiocytarny, pochodzący z komórek dendrytycznych lub makrofagów, najczęściej ma komórki o wyglądzie okrągłym, ale czasami mogą one mieć charakter wrzecionowaty.

Kryteria złośliwości 

Jeśli spodziewamy się, że badana przez nas próbka ze zmiany może wskazywać na nowotwór, ważne jest, by zachować pewne podstawowe zasady. Należy pamiętać, że interpretacja cytologiczna oparta jest na określonej populacji komórek i aby być jej pewnym, preparat musi zawierać wystarczającą ich liczbę, powinny być dobrze rozprowadzone oraz dobrze zabarwione.

Przy ocenie nowotworu mezenchymalnego musimy szczególnie pamiętać o tym, że komórki mezenchymalne odczynowe lub hiperplastyczne mogą wykazywać atypię, sugerującą obecność tego...